Nederland staat bekend om zijn kennis van en ervaring met het beheersen van het water dat ons vanuit zee en vanuit de grote rivieren bedreigt. Na de watersnoodramp van 1953 is hard gewerkt Nederland zo goed mogelijk te beschermen tegen hoog water tijdens uitzonderlijke omstandigheden. Toch is zestig jaar later nog niet het hele land goed beschermd tegen het water. Een van de zwakke punten lag bij Katwijk aan Zee. Daarom is daar in 2013 het Kustwerk Katwijk gestart.
Primaire waterkeringen in Nederland
De primaire waterkeringen zijn de belangrijkste waterkeringen die Nederland beschermen tegen overstromingen. Dit kunnen zowel overstromingen zijn van de grote rivieren als van het IJsselmeer en het Markermeer. Ook de Noordzee levert een overstromingsgevaar op. Elke zes jaar wordt onderzocht of de primaire waterkeringen nog aan de wettelijke normen voldoen. Volgens deze norm mag zich niet vaker dan één keer in de 10.000 jaar een situatie voordoen waarbij de dijken hun taak niet meer aankunnen. Van een aantal waterkeringen is in 2001 en 2006 vastgesteld dat zij niet aan de eisen voldoen. Op 89 plaatsen in Nederland is daarom sinds 2011 gestart met het verbeteren van deze waterkeringen. Dit is het Hoogwaterbeschermingsprogramma 2 (HWBP 2). Het Kustwerk Katwijk is een onderdeel van dit programma.
De situatie in Katwijk aan Zee
Eén van de primaire waterkeringen die niet aan de wettelijke eisen voldeden, is de waterkering in Katwijk aan Zee. Als zich een uitzonderlijke situatie voor zou doen, een superstorm, dan was de bestaande waterkering daar niet tegen bestand. Bovendien loopt de oude waterkering in dit dorp niet langs de kust, maar buigt deze landinwaarts af en loopt rond het centrum van Katwijk. Daardoor wonen ongeveer drieduizend mensen buiten deze waterkering. Om ook deze mensen te beschermen en om het gehele achterland beter te beschermen, is een nieuwe waterkering aangelegd.
Er zijn drie mogelijkheden om de waterkering te verbeteren: zeewaarts, landwaarts en consolidatie op de huidige locatie. Consolideren houdt in dat op de bestaande plaats een stevigere waterkering komt. Bij landinwaarts versterken wordt de waterkering, zoals de naam al zegt, landinwaarts aangepakt. Beide methoden bieden geen oplossing voor het probleem dat er veel mensen buitendijks wonen. Daarom is in Katwijk gekozen voor zeewaartse versterking van de waterkering.
Kustwerk Katwijk: meer dan alleen voor droge voeten
Dijk in duin
Op de plaats waar eerst duinen lagen, is een dijk aangelegd. Deze dijk bestaat uit zand, afgedekt met een laag stenen. Rond deze dijk en ook voor de dijk is zand aangebracht, waardoor nieuwe duinen zijn ontstaan. Op deze duinen is helmgras geplant, om het zand vast te houden. De functie van de duinen is het tegenhouden van de eerste golfslag. Daardoor kon de dijk relatief laag blijven. Dit heeft als voordeel dat het uitzicht vanaf de boulevard over zee niet volledig verloren is gegaan. Doordat de nieuwe duinen breder zijn dan de oude, zou het strand korter geworden zijn. Om dit te voorkomen, is zand opgespoten, zodat er toch een breed strand overblijft. De looproute van de boulevard naar het strand is door de bredere duinen wel langer geworden.
Parkeergarage
Binnen de dijk is ruimte voor een parkeergarage. Deze is gedeeltelijk ingebouwd in de duinen en is zo geïntegreerd in de omgeving. Op deze manier ontstaat veel parkeerruimte, ongeveer 670 plaatsen, zonder dat de auto’s of het gebouw het landschap vervuilen. Deze parkeergarage bevindt zich op loopafstand van het strand en van het centrum van Katwijk.
Wandelgebied
Over de nieuwe duinen ligt een wandelpad dat helemaal van de noordkant van Katwijk tot aan de zuidkant loopt. In de oude situatie was een dergelijk pad er nog niet. Door de bredere duinen is er dus een nieuw recreatiegebied ontstaan. Via een aantal strandopgangen zijn het strand en de strandpaviljoens te bereiken. Het is zeker de moeite waard dit gebied eens te bezoeken.
Archeologisch onderzoek
Katwijk ligt aan de Rijn. Dit water vormde de grens van het Romeinse Rijk, de limes. Door deze ligging werd dit gebied al vroeg gebruikt. De verwachting was dan ook dat er in het gebied waar de parkeergarage uitgegraven wordt, archeologische vondsten gedaan kunnen worden. Op basis van vooronderzoek is een aantal locaties aangewezen waar verder onderzoek gedaan wordt. Het gaat onder andere om een locatie ter hoogte van de Witte Kerk in het centrum van Katwijk en bij de uitwatering, de plaats waar het water van de Rijn in zee wordt geloosd. Verwacht wordt dat er resten van een Romeinse nederzetting gevonden worden. Bij de Witte Kerk is inmiddels een onderzoek uitgevoerd en daarbij zijn geen spectaculaire vondsten gedaan.
Kosten
Het totale project kost ongeveer 78 miljoen euro. Hiervan wordt 49 miljoen euro betaald door Rijkswaterstaat vanwege het hoogwaterbeschermingsprogramma. De provincie Zuid-Holland betaalt 2 miljoen euro en het Hoogheemraadschap van Rijnland draagt 1 miljoen euro bij. De gemeente Katwijk moet dan nog ruim 25 miljoen euro betalen. Het grootste deel van dit bedrag, 20 miljoen euro, is bestemd voor de parkeergarage. Deze is niet noodzakelijk voor de kustversterking en zal zichzelf zoveel mogelijk moeten terugverdienen.
Alle artikelen in deze categorie:
- E-ANS: de Nederlandse grammatica in digitale vorm
- Een boekenwebsite: waarom toch?
- Je huis verwarmen met infrarood panelen
- Joure: watersport en koffie
- Katwijk aan Zee: vissersdorp met een lange geschiedenis
- Kustwerk Katwijk: droge voeten in Nederland
- LibreOffice en Microsoft Office: belangrijkste verschillen
- Netatmo regenmeter: extra bij het weerstation
- Netatmo weerstation: meer dan een gewoon weerstation
- Sinterklaasgedichten!
- Waarom niet verhuizen naar een plek waar je fijn woont?
- WordPress theme aanpassen voor beginners
- yWriter5 gebruiken om een boek te schrijven