E-ANS: de Nederlandse grammatica in digitale vorm

Grammatica is volgens Van Dale de verzameling regels die beschrijven hoe een taal gesproken en geschreven wordt. Daarnaast is het een leerboek waar die regels in staan. Iedereen die Nederlands spreekt, maakt gebruik van de Nederlandse grammatica. Die hebben we als kind geleerd en sindsdien passen we de regels onbewust toe. Soms wil je echter toch nog wel eens weten hoe het ook alweer precies moest. Dan is de E-ANS een handig hulpmiddel.

E-ANS: de Elektronische ANS

Grammatica

De ANS (Algemene Nederlandse Spraakkunst) beschrijft de Nederlandse grammatica. Deze beschrijving was al beschikbaar in boekvorm, maar is er nu ook in digitale vorm. Om te begrijpen waar dit boek over gaat, moet je weten wat grammatica is. De grammatica vertelt ons hoe we een taal moeten spreken en schrijven. Het is een beschrijving van de systematiek van een taal. De grammatica bestaat uit verschillende onderdelen:

fonetiek en fonologie: deze deelgebieden houden zich bezig met de uitspraak van de taal;
morfologie: dit gaat over de vorm en structuur van woorden;
syntaxis: dit deelgebied houdt zich bezig met zinsontleding en woordontleding;
semantiek: hier wordt naar de betekenis van woorden gekeken;
stilistiek: dit is het gebied van de stijl die in de geschreven en gesproken taal wordt gebruikt.

De inhoud van de E-ANS

De E-ANS is de elektronische versie van de beschrijving van de grammatica van de Nederlandse taal. De E-ANS behandelt de volgende vier elementen:

het woord
de zin
de constituent
algemene verschijnselen

In het hoofdstuk over het woord komen onder andere verschillende woordvormen aan bod. Denk hierbij aan het werkwoord, het zelfstandig naamwoord en het lidwoord.

Het deel over de zin gaat onder andere in op de verschillende zinsdelen waarin een zin is te verdelen.

Een constituent wordt gedefinieerd als een taalkundige eenheid die een bepaalde syntactische functie vervult binnen een groter geheel. Dit kan één woord zijn, maar het kunnen ook meerdere bij elkaar behorende woorden zijn.

Bij de algemene verschijnselen ten slotte wordt ingegaan op een aantal taalkundige verschijnselen.

Het ontstaan van de ANS

De ANS is een boek waarin de hele Nederlandse grammatica staat beschreven. Het is oorspronkelijk geschreven omdat er onder docenten Nederlands voor anderstaligen behoefte was aan een uitvoerig naslagwerk. Ook mensen uit andere beroepsgroepen, zoals journalisten en ambtenaren, hadden behoefte aan een boek met een duidelijke beschrijving van de grammaticale regels. Niet alleen in Nederland, maar ook in België was er belangstelling voor zo’n naslagwerk.

Er werd een commissie van Nederlandse en Belgische hoogleraren aangesteld. Deze commissie leverde een rapport af waarin onder andere de doelstellingen, de indeling en terminologie van de te schrijven ANS stonden beschreven. Dit rapport vormde de basis voor de eerste versie . Dit duurde van 1976 tot 1983. Uiteindelijk verscheen de ANS voor het eerst in 1984. In 1997 is de tweede, herziene editie verschenen.

Van ANS naar E-ANS

Om de toegankelijkheid van de inhoud van de ANS zo groot mogelijk te maken, is de Elektronische ANS (E-ANS) ontwikkeld. Op deze manier kan bovendien het beheer van het materiaal voortaan elektronisch gebeuren.

Voordelen van de E-ANS

De elektronische versie van de ANS heeft een aantal voordelen ten opzichte van de papieren versie. Zo is het gemakkelijker om te zoeken in de tekst. Ook kan in de tekst via hyperlinks naar andere delen van de tekst verwezen worden. De gebruiker kan meerdere schermen naast elkaar openen en zo meerdere soorten informatie tegelijk raadplegen.

Toekomstige voordelen

In de toekomst zou de E-ANS uitgebreid kunnen worden met links naar andere bestanden. Bovendien wordt het makkelijker meerdere versies te maken. Daarbij kun je denken aan versies van eenvoudig tot uitgebreid, zodat gebruikers de informatie op hun eigen niveau kunnen raadplegen. Alle informatie die in de papieren ANS is te vinden, is ook in de E-ANS beschikbaar. Door de opzet is de E-ANS gebruikersvriendelijker. In de digitale vorm wordt het makkelijker updates uit te voeren of de inhoud uit te breiden.

Voor wie is de E-ANS bedoeld?

De ANS, en dus ook de E-ANS, is bedoeld als naslagwerk voor mensen die willen weten of ze de taal volgens de regels gebruiken. Dit zullen voornamelijk mensen zijn die beroepsmatig of uit interesse veel met taal bezig zijn. Dit kunnen docenten zijn, maar ook mensen die Nederlands als tweede taal hebben geleerd. De ANS is uitdrukkelijk niet voor specialisten geschreven, maar voor alle belangstellenden. Wel wordt een zekere basiskennis verondersteld. Voor iemand die net begonnen is met het leren van de Nederlandse taal, is dit boek dan ook niet zo geschikt.

De ANS is geen leerboek. Het is puur een beschrijving van de regels van de grammatica. Mensen vertrouwen steeds meer op het internet voor hun informatie. Ze gaan minder naar de bibliotheek en schaffen geen encyclopedie meer aan. Voor deze mensen is het ideaal dat de ANS er nu als elektronische versie is. Dit sluit goed aan bij de eisen van de moderne tijd.

Alle artikelen in deze categorie: