Actuarissen zijn er in vele soorten en maten. Sommige houden zich bezig met pensioenen of levensverzekeringen. Anderen werken op het gebied van schade- en inkomensverzekeringen. Hoewel op beide gebieden actuarissen werken, die vaak dezelfde opleiding tot actuaris hebben gevolgd, zijn de werkzaamheden heel verschillend. Leven- en pensioenactuarissen werken met langetermijnproducten, terwijl een schade-actuaris minder ver in de toekomst hoeft te kijken. Dat maakt het werk echter niet minder interessant.
Het werkgebied van de schade-actuaris
Schade-actuarissen zijn voornamelijk werkzaam bij verzekeringsmaatschappijen. Zij houden zich daar bezig met de echte schadeverzekeringen, zoals de inboedel- en opstalverzekering en de autoverzekering. Daarnaast werken ze met inkomensverzekeringen, zoals de arbeidsongeschiktheidsverzekeringen voor zelfstandigen. Ook verzekeringen die uitkeren als aanvulling op de WGA-uitkering (Werkhervatting Gedeeltelijk Arbeidsgeschikten) of IVA-uitkering (Inkomensvoorziening volledig en duurzaam arbeidsongeschikten) vallen onder het werkgebied van de schade-actuaris.
Vaststellen van de risicopremie van een verzekering
Factoren die de premie bepalen
Eén van de bekendste gebieden waarop schade-actuarissen een belangrijke functie vervullen, is het vaststellen van de tarieven van verzekeringen. Ze maken hierbij gebruik van ervaringen uit het verleden, bijvoorbeeld over hoeveel schades er eerder voorkwamen, verwachtingen voor de toekomst en van kenmerken van het verzekerde voorwerp of de verzekerde persoon. Mensen die in de grote steden wonen, betalen bijvoorbeeld een andere premie voor hun autoverzekering dan mensen die in een rustig plattelandsgebied wonen. Een ander voorbeeld is de premie voor arbeidsongeschiktheidsverzekeringen: hoe ouder iemand is als hij de verzekering afsluit, hoe meer hij zal moeten betalen. De kans dat hij ziek wordt en dat de verzekering moet gaan uitkeren, stijgt immers met de leeftijd.
De schade-actuaris doet het met modellen
Met behulp van statistische methoden maakt de schade-actuaris een model. Dit model wordt vervolgens gebruikt om de risicopremie te bepalen. De risicopremie is het deel van de premie dat dient om het risico te dekken, zoals de naam al zegt. Als elke klant een premie ter hoogte van de risicopremie betaalt, krijgt de verzekeraar precies genoeg geld om een gemiddelde hoeveelheid schades te kunnen uitkeren. Een verzekeraar maakt echter ook kosten. De kosten die een verzekeraar maakt, bestaan onder andere uit de administratiekosten, kosten van het afhandelen van schades, voor marketing en de kosten van de overige medewerkers en het bedrijfspand. Daarnaast moet er ook rekening mee gehouden worden dat er soms een hoger dan gemiddeld bedrag aan schades uitbetaald moeten worden. Er komt dus nog een opslag op de risicopremie om alle bijkomende kosten en risico’s te dekken.
Productontwikkeling
Schade-actuarissen zijn ook betrokken bij de ontwikkeling van nieuwe producten. De actuaris kan als geen ander inschatten wat een nieuw te ontwikkelen product moet gaan kosten. De marketingafdeling van de verzekeraar kan vervolgens onderzoeken of het nieuwe product tegen die prijs te verkopen is. Eventueel kan het product daarna aangepast worden. Zo werken de actuaris en de marketeer samen om een zo mooi mogelijk product op de markt te zetten.
Reserveren
Toekomstige schades inschatten
Schadebehandelaars stellen vast hoe groot een schade is, dus hoeveel er in totaal gereserveerd moet worden om aan de klant te kunnen uitkeren. Het komt echter voor dat later blijkt dat een schade toch tegenvalt: er is meer geld nodig. Gelukkig valt het soms ook mee en blijft er wat over voor tegenvallers. Verder komt het voor dat klanten hun schade pas geruime tijd na het ontstaan van de schade bij de verzekeraar melden.
Het is dus duidelijk dat de schades zoals die bij de verzekeraar op een bepaald moment bekend zijn, in de loop van de tijd nog zullen gaan veranderen. Het is de taak van de schade-actuaris zo goed mogelijk in te schatten hoe de schades zich zullen gaan ontwikkelen. Hierbij maken ze gebruik van gegevens uit het verleden en van een aantal wiskundige methoden.
Soorten risico’s
Er zijn verschillende soorten risico’s die op kunnen treden en waarvoor voldoende gereserveerd moet worden. Bij een opstalverzekering kan bijvoorbeeld een huis geheel of gedeeltelijk afbranden. Maar er kan ook een catastrofe plaatsvinden, bijvoorbeeld als er een zware storm over Nederland trekt. Veel huizen, bedrijfspanden en auto’s raken daardoor beschadigd en de verzekeraar krijgt in één keer een groot aantal claims.
Soorten reserves
De schade-actuaris kijkt niet alleen naar de hoogte van de schadereserve, maar hij kijkt ook naar de premiereserve. Dit is de reserve die ontstaat doordat klanten vaak vooruit betalen. Als een klant bijvoorbeeld in januari voor het hele jaar vooruit betaalt, dan moet de verzekeraar in december nog voldoende geld in kas hebben om schades die dan pas optreden, uit te kunnen betalen.
Rapporteren
Om te garanderen dat verzekeraars aan hun betalingsverplichtingen kunnen voldoen, moeten zij aan een aantal eisen van De Nederlandsche Bank voldoen. Zo zijn er bepaalde regels om te bepalen hoeveel kapitaal een verzekeraar moet aanhouden om er zeker van te zijn dat ze voldoende hebben. Actuarissen spelen een belangrijke rol bij het rapporteren van de benodigde gegevens aan DNB. Ook Europa legt richtlijnen op waarvoor de schade-actuaris berekeningen moet uitvoeren (Solvency II). Daarnaast rapporteren schade-actuarissen natuurlijk ook aan de directie van het eigen bedrijf.
Alle artikelen in deze categorie: